تاریخچه مجوز نرم افزار

تاریخچه مجوز نرم افزار

تاریخچه مجوز نرم افزار داستانی نسبتاً پیچیده است که به اوایل روزهای محاسبات رایانه ای برمی گردد. در دهه های 1950 و 1960، نرم افزار به طور معمول به عنوان بخشی از خرید سخت افزار بدون هزینه جداگانه ارائه می شد. در آن زمان، کد منبع، شکلی از نرم افزار قابل خواندن توسط انسان، به طور کلی با نرم افزار توزیع می شد و به کاربران اجازه می داد تا نرم افزار را مطابق با نیازهای خود تغییر دهند.

با افزایش محبوبیت رایانه ها، نرم افزار نیز پیچیده تر و گران تر شد. این امر منجر به توسعه مدل های مختلف مجوز نرم افزار شد تا به محافظت از مالکیت معنوی توسعه دهندگان نرم افزار و کنترل نحوه استفاده از نرم افزار آنها کمک کند.

یکی از اولین نمونه های مجوز نرم افزار، قرارداد مجوز مایکروسافت (EULA) بود که در سال 1975 معرفی شد. EULA قراردادی بین مایکروسافت و کاربران نرم افزار آن بود که نحوه استفاده از نرم افزار را محدود می کرد. EULAها به زودی توسط سایر توسعه دهندگان نرم افزار اتخاذ شد و به استاندارد صنعت تبدیل شد.

در دهه 1980، جنبش نرم افزار آزاد و منبع باز (OSS) ظهور کرد. هدف جنبش OSS ترویج توسعه و توزیع نرم افزار بود که به صورت رایگان برای همه در دسترس بود و کد منبع آن برای تغییر و توزیع مجدد باز بود. این یک چالش برای مدل سنتی مجوز نرم افزار بود که بر اساس محدود کردن دسترسی کاربران به کد منبع و کنترل نحوه استفاده از نرم افزار بود.

در دهه 1990، اینترنت ظهور کرد و توزیع نرم افزار را آسان تر کرد. این امر منجر به محبوبیت بیشتر نرم افزار منبع باز شد و همچنین چالش هایی را برای مدل های سنتی مجوز نرم افزار ایجاد کرد. به عنوان مثال، آسان تر شد که نرم افزار دارای مجوز را بدون مجوز کپی و توزیع کرد.

در پاسخ به این چالش ها، توسعه دهندگان نرم افزار مدل های جدیدی از مجوز نرم افزار را توسعه داده اند که انعطاف پذیرتر و سازگار با عصر اینترنت است. این مدل های مجوز شامل مجوزهای کپی لفت، مانند مجوز عمومی GNU (GPL) و مجوزهای منبع باز، مانند مجوز MIT می باشد.

مجوزهای کپی لفت به کاربران اجازه می دهند نرم افزار را به صورت آزادانه کپی، تغییر و توزیع مجدد کنند، اما آنها مستلزم این هستند که هر نسخه اصلاح شده تحت همان مجوز مجوز داشته باشد. این به منظور محافظت از آزادی کاربران برای استفاده و تغییر نرم افزار و همچنین جلوگیری از شرکت ها از تصاحب کد منبع و تبدیل آن به نرم افزار اختصاصی است.

مجوزهای منبع باز انعطاف پذیرتر هستند و محدودیت های کمتری برای نحوه استفاده یا توزیع نرم افزار دارند. این امر آنها را برای توسعه دهندگان نرم افزاری که می خواهند نرم افزار خود را در دسترس طیف گسترده تری از کاربران قرار دهند، محبوب می کند.

امروزه طیف گسترده ای از مدل های مجوز نرم افزار در دسترس است و بهترین مدل برای یک قطعه خاص از نرم افزار به نیازها و ترجیحات توسعه دهنده آن بستگی دارد. با این حال، روند کلی به سمت مجوزهای بازتر و انعطاف پذیرتر است که به کاربران آزادی بیشتری برای استفاده و تغییر نرم افزار می دهد.